Mùa cúm giết người và làm thế nào để phân biệt giữa cảm và cúm?

Mùa cúm giết người 

January 30, 2018

(Hình minh họa: Getty Images)

BS. Hồ Ngọc Minh

LTS: Bác Sĩ Hồ Ngọc Minh được biết trong cộng đồng người Việt nhiều năm qua với chuyên khoa về hiếm muộn, vô sinh, và lựa chọn trai gái theo ý muốn. Ông đã từng làm nghiên cứu về bệnh hiếm muộn, và các bệnh ung thư của phụ nữ tại National Cancer Institute trực thuộc National Institutes of Health. Bác Sĩ Minh là Board Certified về Obstertrics, Gynecology và Reproductive Endocrinology Infertility. Phòng mạch tọa lạc trong khuôn viên bệnh viện Fountain Valley, tại 11180 Warner Ave., Suite 465, Fountain Valley, CA 92708. Số phone liên lạc: (714) 429-5848, trang nhà: www.bacsihongocminh.com.

Theo cơ quan phòng chống bệnh Centers for Disease Control, mùa cúm năm nay đã gây tử vong cho gần 40 trẻ em, thanh thiếu niên trên toàn nước Mỹ. Không những thế, trong vòng 3 tháng vừa qua, có khoảng 12,000 ca bệnh cúm được nhập viện. Con số chính thức có thể còn cao hơn, vì có nhiều ca đi khám bác sĩ, nhưng không chính thức được xác nhận là bị cúm. Cũng theo tổ chức y tế thế giới WHO, mỗi năm toàn cầu có khoảng 5 triệu ca cúm, gây tử vong cho gần 600,000 người. Mùa cúm năm nay thuộc loại nặng nhưng chưa phải là độc hại nhất trong lịch sử.

Trước hết, làm thế nào để phân biệt giữa cảm và cúm?

Triệu chứng sốt và nhiệt độ thường tăng cao và đột ngột khi bị cúm, và chỉ tăng từ từ hay chỉ bị “ấm đầu” khi bị cảm. Kế đến, các triệu chứng như nhức mỏi mình mẩy, nóng lạnh, yếu người thường hay đi đôi với cúm hơn là cảm. Ngược lại khi bị cúm lại ít khi có triệu chứng như sổ mũi, nghẹt mũi, đau cổ họng. Cuối cùng, những cơn ho, hay nhức đầu cũng xảy ra thường xuyên và kéo dài hơn khi bị cúm.



Dĩ nhiên để biết chắc có bị cúm hay không, bác sĩ cần phải xét nghiệm virus cúm.

Nhức mỏi, đau đầu, hay sốt thường không nguy hiểm, thế thì tạo sao lại có những ca tử vong?

Trên 80% tử vong thường xảy ra cho người trên 65 tuổi. Những người trẻ, phụ nữ mang thai cũng có thể bị tử vong nếu có thêm những bệnh như tim mạch, bệnh phổi như hen suyễn, bị ung thư, liệt kháng, hay bị tiểu đường.

1.Sưng phổi (Pneumonia)

Sưng phổi là tình trạng bị nhiễm trùng khiến cho những túi chứa không khí trong phổi biến thành túi chứa mũ hay ứ nước. Đây là lý do thường hay gây ra tử vong khi bị cúm.

2.Nhiễm trùng huyết (Sepsis)

Tất cả những triệu chứng nóng sốt, đau nhức, mệt mỏi đều do phản ứng xảy ra khi cơ thể chống cự với virus. Những triệu chứng ấy là một phần do các “chiến sĩ” thuộc hệ thống đề kháng gửi ra trận để tiêu diệt vi khuẩn. Tuy nhiên một khi chiến tranh trở nên khốc liệt, cơ thể tiết ra nhiều chất cytokines, là một loại protein của hệ thống phòng chống. Tình trạng nầy gọi là “cơn bão cytokines,” đại khái như bom hủy diệt hàng loạt, đi đôi với sự lan tràn của nhiễm trùng ra mạch máu, tương tự như chiến tranh đã lan tràn vào đô thị. Người bị nhiễm trùng huyết có thể bị chết trong vòng 12 tiếng.

3.Đột quỵ tim (heart attack)

Trong vòng tuần lễ đầu tiên, đột quỵ tim có thể xảy ra, nhất là những người bệnh trên 35 tuổi. Đột quỵ tim xảy ra khi mạch máu dẫn đến cơ tim bị tắt nghẽn, còn gọi là nhồi máu cơ tim (myocardial infarction, MI). Người ta cũng chưa rõ tại sao, nhưng trên lý thuyết, nhiễm trùng có thể làm viêm (inflammation) sưng mạch máu khiến mạch máu bị co lại.

Tại sao trẻ con dễ bị hiểm nguy vì cúm?

Hầu hết những ca tử vong xảy ra cho trẻ em đều ở những nước chậm tiến. Tuy nhiên, gần đây trẻ em ở những nước tiên tiến như Mỹ cũng dễ bị chết vì cúm. Nhiễm trùng huyết là nguyên nhân gây ra tử vong nhiều nhất ở trẻ con. Một phần, do môi trường sinh hoạt, gần gũi ở trường lớp, dễ bị nhiễm bệnh và lây truyền bệnh. Phần khác, do thuốc chủng ngừa cúm không có hiệu quả tốt trong trẻ em. Lý do vì trẻ em, khi được chích ngừa, hệ thống đề kháng còn non nớt nên không có cảm ứng tốt với thuốc chủng ngừa. Tương tự như đối với người già, hệ thống đề kháng yếu, cho nên “chiến sĩ” khi được huấn luyện bằng thuốc chích ngừa, cũng không được tinh nhuệ cho lắm. Ngoài ra, trẻ em cũng như người già, khi bị cúm thường đi đôi với sưng màng óc, sưng phổi, hay bị một số bệnh nhiễm trùng phụ khác, thí dụ như bị nhiễm trùng lỗ tai, nhiễm trùng cuống họng… Khi bị nhiễm trùng đủ thứ như thế, tình trạng nhiễm trùng huyết dễ xảy đến. Cuối cùng, khi bị nhiễm cúm, trẻ con thường ói mữa, tiêu chảy, dẫn đến tình trạng khô nước trong cơ thể khiến bệnh thêm trầm trọng.

Tuy nhiên, mùa cúm năm nay vẫn chưa kết thúc. Mỗi năm, mùa cúm kéo dài qua nhiều tháng, hiện chúng ta còn đang giữa mùa cúm, vì thế có thể còn khoảng 6 tuần nữa mới hết.

Năm nay có 4 loại virus cúm khác nhau, gồm có hai loại virus cúm influenza A: H3N2 và H1N1,cùng với hai loại cúm influenza B. Nhiễm một loại cúm không có nghĩa là miễn nhiễm luôn cả 4 loại. Vì thế, trên nguyên tắc có thể bị cúm 4 lần khác nhau. Vaccine chủng ngừa cúm có thể ngăn chặn được cả 4 loại, có hiệu lực ngăn chận cúm trong khoảng 30% nhưng tốn khoảng 2 tuần mới có hiệu nghiệm. Con số 30% tuy có vẻ nhỏ so với những năm trước là 60%, nhưng, có còn hơn không, Vì thế vẫn chưa trễ để đi chích ngừa cúm.

Nguồn : https://www.nguoi-viet.com/phu-nu/mua-cum-giet-nguoi/