10:44 | 20/08/2012
(Petrotimes) - Là một xã hội ảo nhưng cũng đầy diễn
biến phức tạp như một xã hội thật với đủ các thủ đoạn, mánh lới... tuy
nhiên công tác quản lý Internet hiện nay đang được cho là bộn bề khó
khăn, bất cập... Những khó khăn, bất cập ấy là gì cũng như phương hướng
giải quyết và giải pháp đề xuất để công tác quản lý đối với lĩnh vực này
được hiệu quả ra sao...
Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Thượng tá Đinh Hữu Tân, Trưởng phòng
An ninh chính trị nội bộ (PA83), Công an Hà Nội, một trong những đơn vị
trực tiếp tham gia công tác quản lý hoạt động Internet trên địa bàn thủ
đô về các vấn đề trên.
Thiếu và yếu
Phóng viên (PV): Với tư cách là nhà quản lý, theo đánh
giá của ông, so với các tỉnh thành khác, thủ đô Hà Nội có phải là địa
bàn phức tạp nhất về hoạt động Internet?
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Theo thống kê, toàn thành phố
hiện nay có 5 nhà chuyên cung cấp dịch vụ Internet, có 5 doanh nghiệp
trong tổng số 18 doanh nghiệp trên toàn quốc chuyên kinh doanh trò chơi
trực tuyến (games online) – cung cấp 72 trò chơi trực tuyến đã được Bộ
Thông tin và Truyền thông cấp phép cho thị trường, có tất cả 4.000 đại
lý kinh doanh dịch vụ Internet... Ngoài ra, còn có hàng trăm trang thông
tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội trực tuyến và blog của các cá nhân.
Với quy mô như vậy, cùng với TP Hồ Chí Minh, có thể nói Hà Nội là một
trong những địa bàn phức tạp nhất về hoạt động Internet.
PV: Thưa ông, sự phức tạp ấy có thể phác thảo như thế nào?
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Đối với nhà cung cấp sử dụng
dịch vụ Internet thì không thực hiện lưu trữ thông tin đầy đủ, chính xác
đối với khách hàng sử dụng dịch vụ Internet theo quy định của pháp
luật, gây khó khăn cho công tác xác minh, xử lý sai phạm người sử dụng
khi có yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước. Chưa nghiêm túc thực hiện
các yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước đối với các tên miền có vi phạm
pháp luật. Đối với người sử dụng dịch vụ Internet, về mặt hình thức:
không khai báo tên miền quốc tế với cơ quan quản lý Nhà nước, khai báo
thông tin với nhà cung cấp dịch vụ không đúng với thông tin cá nhân thật
của mình, sử dụng website dưới dạng trang thông tin điện tử tổng hợp và
mạng xã hội trực tuyến không xin phép cơ quan chức năng, các bloger sử
dụng blog dưới các nickname ảo...
Thượng tá Đinh Hữu Tân (ảnh Mạnh Thắng)
PV: ... Về nội dung thì những vi phạm diễn ra ra sao, thưa ông?
Thượng tá Đinh Hữu Tân:... Các trang thông tin điện tử
tổng hợp trích dẫn thông tin không tuân thủ các quy định của pháp luật
như không ghi rõ nguồn, trích dẫn không đầy đủ, không có thỏa thuận bản
quyền với các báo được trích dẫn, trích dẫn thông tin tập trung vào các
vấn đề nhạy cảm. Có những website đăng ký hoạt động dưới dạng trang
thông tin điện tử tổng hợp nhưng lại hoạt động dưới hình thức báo điện
tử, đăng tải các bài viết có nội dung nhạy cảm chưa được các cơ quan có
trách nhiệm biên tập. Mạng xã hội trực tuyến thì không kiểm soát các lời
bình của các thành viên, đăng tải cả những lời bình có nội dung xấu,
thậm chí xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của của các cá nhân, tổ chức.
Mạng này còn tổ chức các dịch vụ chia sẻ âm nhạc, phim, nội dung sách
truyện không có bản quyền tác giả, đào tạo cho học sinh, sinh viên cả
những chương trình chưa được ngành giáo dục thông qua. Bên cạnh đó, có
những trang mạng lợi dụng sự sơ hở của pháp luật, thực hiện kinh doanh
sản phẩm ảo để chiếm đoạt tài sản của người tham gia, tiêu biểu như
trang Muaban24.com.vn mà Cơ quan Công an vừa phá vỡ vừa qua. Một số đối
tượng còn lợi dụng Internet để thực hiện các hoạt động cá cược bóng đá,
ăn cắp mã số thẻ tín dụng nhằm chiếm đoạt tiền bất hợp pháp... Nói
chung, ở tất cả các lĩnh vực trong đời sống, nếu ở xã hội thật xảy ra
những diễn biến gì thì ở thế giới mạng cũng xảy ra như thế. Tuy nhiên,
đối với thế giới “ảo” còn phức tạp hơn bởi chính đặc thù “ảo” của nó.
PV: Được biết, đối với mỗi địa bàn, hoạt động
Internet được quản lý bởi không ít các cơ quan như Sở Thông tin và Tuyền
thông, các phòng, ban cũng thuộc lĩnh vực này ở các quận, huyện, rồi cả
Cơ quan Công an. Vậy ông có thể cho biết, nhiệm vụ cụ thể của cơ quan
công an trong công tác quản lý này là gì?
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Như đúng tên gọi phòng “An
ninh chính trị nội bộ”, nhiệm vụ của chúng tôi là quản lý tất cả nội
dung được đăng tải trên mạng dù dưới bất cứ hình thức nào như bài báo,
blog, comment... Cùng với đó là các hoạt động lợi dụng công nghệ thông
tin để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật ở tất cả các lĩnh vực nếu
phát hiện ra, PA83 phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ trong Công an Hà
Nội để giải quyết, xử lý. Một nhiệm vụ cũng không thể không nhắc đến là
cùng Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội thanh tra, kiểm tra hoạt động
Internet trên địa bàn một mặt để phát hiện, xử lý sai phạm. Mặt khác
trên cơ sở đó nghiên cứu, phân tích những cái được và chưa được, cái khó
khăn, bất cập trong công tác quản lý để đề xuất giải pháp khắc phục
hoặc bổ sung để thiết lập trật tự trong hoạt động Internet. Có thể nói
ngắn gọn vai trò của chúng tôi là “tham mưu – kiến nghị - đề xuất”.
PV: Mặc dù được quản lý bởi không ít cơ quan
chuyên ngành, cơ quan thừa hành pháp luật như vậy, nhưng khi đánh giá về
công tác quản lý hoạt động Internet, nhiều người vẫn cho rằng chưa đạt
được hiệu quả, cụ thể chính là những phức tạp mà ông đã nêu trên đây.
Ông có ý kiến như thế nào trước nhận định này?
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Thật ra có rất nhiều nguyên
nhân dẫn đến công tác quản lý hoạt động Internet chưa được như ý và
những nguyên nhân đó đều quan trọng tới mức có tính chất quyết định hiệu
quả công tác quản lý ấy. Có thể ví dụ ngay như đơn vị của chúng tôi, về
yếu tố nhân lực, phải nói thật rằng, chưa có đội ngũ chuyên sâu, trình
độ cao, giỏi thực sự về công nghệ thông tin. Mà khi làm công tác quản lý
muốn phát hiện hành vi vi phạm của người khác thì mình phải giỏi hơn
người ta, “đi trước” người ta nhưng đằng này mỗi lần phát hiện, điều tra
về một vụ án nào liên quan đến công nghệ thông tin, chúng tôi đều phải
nhờ Cục Nghiệp vụ của Bộ Công an, chuyên gia công nghệ của Trường đại
học Bách Khoa Hà Nội giúp đỡ. Chưa kể đến lực lượng trực tiếp quản lý
lĩnh vực này mỏng chỉ có khoảng 5 người, trong khi địa bàn quản lý như
tôi đã nói rất phức tạp, quy mô lại lớn, thủ đoạn đối phó với cơ quan
quản lý lại tinh vi... Về máy móc, trang thiết bị, chúng tôi cũng không
có phương tiện kỹ thuật chuyên dụng chứ không nói đến hiện đại hay tối
tân. Hiện nay, máy móc chúng tôi đang dùng như của một người sử dụng máy
tính bình thường. Còn về các văn bản, nghị định, luật pháp... hỗ trợ
nhiệm vụ của chúng tôi thì chưa chặt chẽ, thậm chí còn chưa có để xử lý
những vi phạm chẳng hạn như ở “mảng” blog, comment... Chế tài xử phạt
thì không đủ sức răn đe nên dẫn đến tình trạng vi phạm có khi tái diễn
nhiều lần.
Cần phải giáo dục thật tốt cho HS, SV sử dụng Internet thế nào cho đúng (ảnh Mạnh Thắng)
PV: Nói vậy, nghĩa là về mọi mặt, cơ quan quản lý đều đang thiếu và yếu và vì vậy hoạt động Internet gần như bị thả nổi?
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Đúng vậy. Và theo tôi được
biết, bên Sở Thông tin và Truyền thông cũng có những khó khăn tương tự
như lực lượng chẳng hạn, bộ phận trực tiếp theo dõi, giám sát hoạt động
Internet trên địa bàn thành phố cũng chỉ khoảng 4 – 5 người, không thể
nào “kham” hết việc. Và khi không kham hết việc hoặc bị thiếu – yếu ở
mọi mặt, dễ dẫn đến hệ lụy không lường được. Tôi lấy ví dụ thông tin về
gạo giả, được đăng xuất phát từ một mạng lớn có uy tín ở trong nước. Khi
họ đưa tin chỉ là nghi ngờ có gạo giả. Nhưng các báo khác lấy và đăng
lại thành khẳng định thị trường trong nước có gạo giả. Mà gạo giả này từ
nước bạn đưa sang. Hệ lụy của dạng thông tin thất thiệt này không chỉ
làm phương hại về an ninh trật tự xã hội mà còn về chính trị, ngoại giao
giữa Việt Nam với bạn nên chúng tôi phải đi xác minh, điều tra. Nhưng
do thiếu nhân lực, máy móc thiết bị nên có khi điều tra, xác minh xong
thì những hệ lụy cũng đã xảy ra rồi. Hay trong kinh doanh dịch vụ games
online, theo quy định chỉ được mở cửa đến 24h, nhưng nhiều cửa hàng đến
giờ này, về hình thức thì đúng là đóng cửa thật, song phía trong cánh
cửa ấy, vẫn hoạt động như bình thường. Thậm chí, có cửa hàng, đường
truyền đã bị cắt để buộc họ phải tuân thủ quy định, họ lại kéo đường
truyền chỉ dành cho gia đình (vì đường truyền dùng cho dịch vụ games
online là đường truyền riêng), nhất là đường truyền đó tốc độ lớn ra
“phục vụ” cho dịch vụ games suốt đêm.
Vì với vai trò thừa hành pháp luật, chúng tôi không thể đơn phương hay
chính xác hơn là không được phép vào cửa hàng mà nhiều khi chính là nơi ở
của chủ cửa hàng để kiểm tra, thanh tra, mặc dù biết rõ mười mươi thủ
đoạn của họ như vậy. Chỉ cơ quan quản lý Nhà nước là Sở Thông tin và
Truyền thông, Phòng Thông tin và Truyền thông của các quận huyện mới có
quyền làm việc này. Nếu chúng tôi thông báo và chờ sự phối hợp của họ
thì có khi xong xuôi về mặt thủ tục (mà bắt buộc phải có) hoặc là hành
vi vi phạm của cửa hàng không được bắt quả tang hoặc là phía trong đó đã
xảy ra những vụ việc nghiêm trọng. Hệ lụy “dài hơi” nữa là chơi game
thâu đêm suốt sáng, game thủ dễ nảy sinh những hành vi không kiểm soát
được gây hậu quả cho chính bản thân và cho xã hội.
PV: Thưa ông, còn trong trường hợp ngành Thông tin và Truyền thông tự đi kiểm tra thì sao?
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Trong trường hợp ấy lại nảy
sinh vấn đề như thế này: Hầu hết những đối tượng chơi game online qua
đêm là những phần tử “bất hảo” nên khi Sở Thông tin – Truyền thông đi
kiểm tra thì rất dễ gặp phải vấn đề bạo lực. Vì là cơ quan quản lý hành
chính Nhà nước nên họ không được trang bị những thiết bị hay vũ khí
phòng thân do đó rất nguy hiểm. Họ phải phối hợp với cảnh sát hình sự,
hoặc đơn vị chúng tôi để thanh tra, kiểm tra. Mà phối hợp kiểm tra thì
như tôi đã nói do hạn chế về thủ tục nên hình thức kiểm tra này tính
phát hiện, bắt quả tang không cao...
Bất cập từ cơ quan quản lý
PV: Nhưng ông có nghĩ rằng: không kiểm tra được và chủ động kiểm tra là hai việc khác hẳn nhau?
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Chúng tôi mỗi năm bao giờ cũng
có kế hoạch chủ động kiểm tra các hoạt động, đối tượng trong lĩnh vực
Internet. Bên cạnh đó, nếu phát hiện ra hành vi vi phạm nào, chúng tôi
cũng tiếp tục công việc như vậy. Chúng tôi đặt ra mỗi năm ít nhất phải
phát hiện, xử lý từ 5 – 7 trường hợp vi phạm nghiêm trọng để rút ra kinh
nghiệm cũng như phân tích những gì được và chưa được trong công tác
quản lý từ đó kiến nghị về các giải pháp quản lý cho các cơ quan cấp
trên. Nhưng như tôi đã nói ở trên, do những hạn chế nhất định mà nhiều
khi muốn chủ động kiểm tra thì không kiểm tra được.
PV: Bên cạnh những nguyên nhân được coi là khách
quan trên đây, một trong những nguyên nhân chủ quan không thể không nhắc
đến ấy là: mặc dù Internet đã ra đời 14 năm, nhưng Nghị định để quản lý
vẫn chưa ổn định, cụ thể: đang dự thảo nghị định mới thay thế Nghị định
97 hiện hành, một Nghị định được đánh giá: có nhiều bất cập, lạc hậu...
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Thực tế qua công tác quản lý
Internet, Nghị định 97 có thể nói là quá lạc hậu so với thực tiễn, thiếu
một sự tổng quát, tầm nhìn chiến lược về công tác quản lý nên phải thay
đổi bằng Nghị định mới là chính xác. Chưa nói đến Nghị định này còn
thiếu nhiều hành lang pháp lý để cơ quan chức năng xử lý hành vi vi
phạm. Tôi đơn cử như những trường hợp vi phạm về blog bây giờ, chúng ta
không có điều luật để xử lý và vì vậy, họ cứ ngang nhiên và tiếp tục sai
phạm. Tuy nhiên, vấn đề đang đặt ra liệu Nghị định mới để thay thế Nghị
định 97 có đáp ứng được thực tế công tác quản lý không. Hiện nay, Nghị
định này đang dự thảo.
PV: Được biết, là đơn vị quản lý của ông đã có
kiến nghị, đề xuất với cơ quan quản lý cao nhất của ngành Thông tin và
Truyền thông về những cơ sở pháp lý còn thiếu để xử lý hành vi vi phạm.
Vậy tại sao đến giờ này vẫn chưa có hoặc bổ sung?
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Quả thật, tôi cũng không biết vì sao có sự chậm trễ này...
PV: Trong quy định hiện nay và trong cả dự thảo
Nghị định mới có một nội dung mà người ta cho rằng chính là bất cập của
cơ quan quản lý ấy là cửa hàng Internet phải cách trường học 200m. Ý
kiến của ông về vấn đề này như thế nào?
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Tôi cho rằng cách bao nhiêu
mét không quan trọng mà quan trọng nhất là ý thức của chủ đại lý kinh
doanh Internet và người sử dụng dịch vụ Internet. Ý thức sẽ quyết định
tất cả. Và để có ý thức như vậy, một trong những giải pháp hiệu quả là
các chế tài xử lý phải đủ sức răn đe. Nhưng hiện nay, với những chế tài
đã có cũng không đủ yếu tố này. Tôi lấy ví dụ xử lý hành vi vi phạm mà
có khi hệ lụy của nó ảnh hưởng đến quốc gia, đến trật tự an ninh xã hội
thế mà phạt chỉ vài triệu đồng thì không ăn thua. Trong khi thu nhập của
những cửa hàng đại lý ấy rất lớn. Cho nên xử phạt kiểu như vậy không
thể đủ sức răn đe được. Tôi biết ở nước ngoài, nếu anh chỉ vi phạm một
lần, lập tức cơ quan hữu trách không những tịch thu toàn bộ máy móc,
thiết bị... mà còn phạt một khoản tiền có thể làm khuynh gia bại sản.
Phạt như vậy mới sợ, mới không dám tái phạm.
PV: Quy định của cơ quan quản lý: bắt doanh nghiệp
cung cấp đường truyền trong nước phải cắt đường truyền vào đúng 24h để
không cho các đại lý Internet sử dụng đường truyền. Khi doanh nghiệp
trong nước phải cắt đường truyền thì doanh nghiệp cung cấp đường truyền ở
nước ngoài cho một số đại lý trong nước vẫn hoạt động bình thường. Ông
thấy thế nào về việc này.
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Đây đúng là một khó khăn mà
các nhà quản lý chưa tháo gỡ được. Cho nên như tôi đã nói ở trên, ý thức
quyết định tất cả. Ý thức từ của nhà cung cấp đường truyền, từ người
kinh doanh dịch vụ Internet, cả người sử dụng Internet, kết hợp cùng
những giải pháp quản lý đồng bộ, phù hợp. Nếu không, với mục tiêu lớn
nhất là lợi nhuận, có nghiêm cấm như thế nào, họ vẫn có cách “lách luật”
để hoạt động.
PV: Theo ông, giải pháp đồng bộ cũng như ý thức
của tất cả những thành phần tham gia trong thế giới Internet phải như
thế nào mới mang lại hiệu quả trong hoạt động Internet?
Thượng tá Đinh Hữu Tân: Giải pháp đồng bộ mà tôi nghĩ
đến là sự phối hợp của nhiều bộ, ngành như Thông tin và Truyền thông,
Văn hóa, Giáo dục, Công an... Với từng chuyên ngành chỉ cần làm tốt vai
trò của mình đối với lĩnh vực Internet thì hoạt động Internet tôi tin sẽ
được cải thiện đáng kể. Chẳng hạn đối với ngành giáo dục, giáo dục thật
tốt cho học sinh, sinh viên ý thức nên sử dụng Internet như thế nào,
đặc biệt là trong việc học tập. Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng
hành lang pháp lý thật chặt chẽ, phù hợp với thực tiễn đồng thời tăng
cường công tác phối hợp với cơ quan công an để thanh tra, kiểm tra hoạt
động Internet từ đó nhằm phát hiện, xử lý kịp thời những vi phạm. Bên
cạnh đó tuyên truyền sâu, rộng về lợi ích và tác hại của Internet trong
việc sử dụng. Các chế tài phải được xây dựng đủ sức răn đe và cơ quan
thừa hành pháp luật thực hiện nghiêm minh...
Tú Anh (thực hiện)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Bấm vào dưới avata "Tham gia trang web này " để có thể biết bài mới của Ròm